Campuchia có thể trở thành một Syria mới. (27/4/2018)

Từ bác bỏ khả năng IS tồn tại ở Campuchia năm 2014

Các nhà lãnh đạo Hồi giáo tại Campuchia tháng 6 năm 2014 bác bỏ tuyên bố của IS rằng người Campuchia đang chiến đấu trong thành phần của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo cực đoan tại Iraq và Syria (sau khi các chiến binh IS khoe khoang về sự hỗ trợ của người Campuchia).

Các tuyên bố được phát sóng trong một video tuyển dụng thánh chiến dài 13 phút chưa được xác thực cho thấy một nhóm các chiến binh IS nói tiếng Anh đang ngồi trong một khu rừng trước lá cờ đen của IS.

Trong video, "Không có cuộc sống mà thiếu vắng Jihad", một kẻ được xác định là Muthanna al-Yemen đến từ Anh Quốc cho biết lực lượng IS bao gồm các chiến binh từ Campuchia. 

“Chúng tôi có anh em từ Bangladesh, từ Iraq, từ Campuchia, Úc, Vương quốc Anh," hắn nói.

Các chiến binh kêu gọi người Hồi giáo tham gia với họ trong cuộc thánh chiến của IS, mà chúng cam kết sẽ đưa họ tới các vùng đất linh thiêng Iraq, Jordan và Lebanon. 

Tuy nhiên, theo các nhà lãnh đạo và các chuyên gia Hồi giáo, người Campuchia khó có thể tham gia cuộc hành trình thánh chiến. 

“Không có mối quan hệ giữa người Hồi giáo Campuchia và những kẻ khủng bố ở Trung Đông”. 

Sos Kamry, một giáo sĩ Hồi giáo có tên tuổi ở Campuchia cho biết. “Ở Campuchia, chúng ta không có kẻ cực đoan.”

Sem Kallyan, giám đốc Tổ chức Phát triển Địa phương Hồi giáo ở tỉnh Battambang, đã đồng ý với ý kiến trên.

"Chúng tôi đang sống tôn trọng luật pháp, chúng tôi ở đây là bao gồm cả người Khmer Phật giáo và Khmer Hồi giáo, vì vậy chúng tôi không thể tham gia chiến đấu tại một quốc gia khác”.

 Ang Chanrith, giám đốc của Tổ chức Quyền thiểu số, nói rằng trong khi rất nhiều người Chăm, nhóm dân tộc chủ yếu theo đạo Hồi gửi con cái đi du học ở Trung Đông, họ làm như vậy để giúp họ "học tập đúng tôn giáo " không phải để" tìm hiểu về đánh bom tự sát ". 

Năm 2004, một tòa án ở Campuchia đã kết án Jemaah Islamiyah, Riduan Isamuddin, và Hambali và ba người khác với kế hoạch đánh bom các đại sứ quán Mỹ và Anh tại Phnom Penh. 

Trước khi bị bắt, Hambali, người chủ mưu đằng sau vụ đánh bom Bali năm 2002, được biết là đã đi du lịch tự do ở Campuchia. 

Nhưng Ahmad Yahya, chủ tịch của Tổ chức Phát triển Cộng đồng Hồi giáo Campuchia, cho biết không có bằng chứng nào về việc người Chăm tham gia vào các phong trào cực đoan và nói rằng tuyên bố của IS “có thể chỉ là tuyên truyền ”. “Đây là thông tin lạ đối với tôi. Trong quá khứ, người của chúng tôi không bao giờ tham gia vào bất kỳ cuộc chiến nào, ”anh nói. “Chúng tôi biết rõ chính mình; chúng tôi không làm thế, ”anh nói. Tiến sĩ Kok-Thay Eng, phó giám đốc Trung tâm Tài liệu của Campuchia, đã đồng ý rằng người Chăm đã "không tỏ ra hứng thú với việc tham gia chủ nghĩa cấp tiến". 

Nhưng ông nói rằng nếu có sự tham gia của người Campuchia trong IS, có nhiều khả năng là người Thái gốc Khmer theo đạo Hồi ở miền nam Thái Lan.

 "Có thể một số sinh viên đã được tuyển dụng từ đó, nhưng không có bằng chứng tại thời điểm này", ông nói, thêm rằng các nhóm cực đoan đã "học được cách hoạt động bí mật hơn" trong những năm gần đây. 

Các thông tin năm 2011 cho thấy chính phủ Mỹ từ lâu đã quan tâm đến tiềm năng đối với chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo ở Campuchia. 

Theo người Mỹ, người Campuchia thiểu số Chăm theo Hồi giáo dễ bị tổn thương do “Văn hóa tham nhũng và khả năng duy trì luật và trật tự yếu kém làm cho Campuchia dễ bị ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài đang sử dụng các tổ chức phi chính phủ Hồi giáo cực đoan ​​để phổ biến thông điệp của tới người Chăm". 

Vào năm 2010, Chủ tịch Quốc hội Heng Samrin đã gặp gỡ các đại diện của Trung tâm đào tạo văn hóa Hồi giáo Kuwait-Campuchia, một tổ chức từ thiện Hồi giáo ở Kuwait đã xuất hiện trên danh sách theo dõi của chính phủ Hoa Kỳ.

Phát ngôn viên của Hội đồng Bộ trưởng Phay Siphan cho biết rằng "nguyên tắc của chính phủ Campuchia là không cố tình can thiệp mà trái với hiến pháp vào công việc việc hợp pháp của người khác ... và làm sao để chúng ta hành động khi chúng ta không rõ họ là ai?" Siphan nói rằng trong khi không có một phong trào cực đoan nào được biết đến trong số những người Hồi giáo tại Campuchia, nếu một số người đã tham gia IS, nó sẽ chỉ đại diện cho "hoạt động của một số cá nhân".

Hành trình của người Syria tị nạn tại Cambodia

Abdullah, một người tị nạn Syria, nhớ lại năm ngày ông đã phải trải qua trên một chiếc thuyền đánh cá trên Ấn Độ Dương rộng lớn.
“Nó rất, rất nguy hiểm,” anh nói. Gần như cầm chắc cái chết.
Abdullah, người yêu cầu được chỉ gọi bằng tên của mình, là người tị nạn mới nhất từ trung tâm giam giữ trên đảo Nauru đến Campuchia theo thỏa thuận tái định cư nhiều triệu USD gây tranh cãi với Australia.

Sự giam giữ của Abdullah là một phần của kế hoạch ngăn chặn người tị nạn của chính phủ Úc đã được lên án là tàn nhẫn.

Đôi mắt của Abdullah trong suốt, giống như đang nhìn thấy toàn bộ hình ảnh của những người chạy trốn chiến tranh.
Trước khi cuộc phiêu lưu kết thúc tại Campuchia, Abdullah là một người làm bánh mì khiêm nhường. Anh làm việc trong một nhà hàng ở quê nhà của mình, Thành phố Daraa.

Năm 2011, Daraa đã trở thành cái nôi của cuộc “cách mạng” Syria. Các cuộc biểu tình dân chủ nổ ra ở thành phố sau vụ bắt giữ trẻ em để vẽ graffiti chống chính phủ Syria trên một bức tường trường học vào tháng 3.

Lực lượng an ninh và người biểu tình nổ súng vào nhau. Nhiều người đã bị giết và bị bắt. 

Các cuộc biểu tình bạo lực leo thang thành cuộc nội chiến. 

 Khoảng 250.000 người Syria đã bị giết, và hơn 11 triệu người - chiếm khoảng một nửa dân số của quốc gia này đã phải chạy trốn.

Abdullah là một trong số họ. Bất chấp những nỗi kinh hoàng mà anh đã thấy, anh từ chối nêu tên những người chịu trách nhiệm về những vụ giết người. “Có rất nhiều điều tôi không muốn nói đến. . . nhưng nếu gia đình tôi được đến đây, tôi có thể nói về mọi thứ, ”anh nói. 

Gia đình rõ ràng là rất quan trọng với anh ta, và anh lo sợ cho sự an toàn của họ ở quê nhà.

Năm ngoái, anh nhận được tin rằng cháu trai của anh đã chết trong nhà tù Saydnaya khét tiếng của Syria - dưới sự tra tấn, Abdullah nói. 

Anh nhớ lại bạn bè và hàng xóm bị bắn bởi các

tay súng bắn tỉa nấp trên nóc của nhà nguyện Hồi giáo, hoặc bị giết bởi bom xe. 

“Mọi người chỉ đi ra ngoài cho những thứ tối quan trọng, như thực phẩm hoặc y tế và họ biến mất.".

Nhà hàng nơi Abdullah làm việc đóng cửa, mọi người không muốn mạo hiểm mạng sống của họ chỉ để có một bữa ăn ngon “Không còn là cuộc sống ở đó (Syria) ” Abdullah nói. 

Anh quyết định đưa gia đình đi tị nạn. “Đối với bản thân mình, tôi không quan tâm nhiều. Tôi quan tâm đến gia đình tôi. Tôi có trách nhiệm giữ cho gia đình tôi an toàn, ”anh nói. 

Chuyến đi bắt đầu năm 2013, Abdullah đã tìm được một nơi ở cho gia đình mình ở Ai Cập, nhưng tình hình chính trị đã biến động. Một cuộc đảo chính trong năm đó đã lật đổ ​​tổng thống Mohammed Morsi.

Vì vậy, Abdullah đặt mục tiêu của mình vào Australia, nơi anh trai của anh tới đó năm 2008 và vẫn còn sống.

Các tuyến đường đến Australia là thử thách bằng máu. 

Abdullah đi đến Malaysia và sau đó đến Indonesia, nơi anh gặp một tay môi giới người Ả Rập đã nói với ông rằng cách dễ nhất để đến Úc là trả 5.500 USD cho một chiếc thuyền.

Người này nói với anh rằng chiếc thuyền lớn và an toàn. 

“Anh sẽ phải chờ ba tháng để được xử lý trong một trại tị nạn trước khi được cấp thị thực và chỗ ở” hắn nói. 

Hoàn toàn giả dối. Bảy mươi hai người đã được đưa bằng thuyền cao su đến một chiếc thuyền đánh cá nhỏ. 

Tại thời điểm đó, Abdullah nói, họ không có lựa chọn nào khác ngoài leo lên tàu. “Trong khoảnh khắc đó, tôi cảm thấy mình bị lừa. Tôi cảm thấy tôi sắp chết, Đàn ông, phụ nữ và trẻ em la hét và khóc trên thuyền”.

Vào ngày thứ năm lênh đênh trên biển, họ nhìn thấy chiếc trực thăng. Abdullah được đưa đến Đảo Christmas, nơi anh ở lại tám tháng. 

Sau đó ông được chuyển đến Nauru, nơi anh sẽ dành hai năm rưỡi tiếp theo. “Nó giống như một nhà tù cho tới khi được đến Campuchia” anh nói.

Campuchia sẽ nhận từ Australia 40 triệu USD trong vòng 4 năm, và một khoản 15 triệu USD được dành để tái định cư. 

Chỉ có 4,77 triệu USD của các quỹ này đã được chi.

Tan Sovichea, giám đốc bộ phận tị nạn của Bộ Nội vụ, nói rằng gia đình của Abdullah được chào đón đến đây, nhưng Campuchia không có bất kỳ chính sách tái hợp gia đình tị nạn nào.

Tản bộ trên đường phố Phnom Penh, Abdullah nói thành phố nhắc nhở anh về Daraa trước đây, chứ không phải hiện tại.

Anh đang bắt đầu học tiếng Khmer, và vẫn còn đánh vật với cách dùng đũa.

Abdullah đã có hy vọng tìm được việc làm, xây dựng cuộc sống và đoàn tụ với gia đình.

Anh mỉm cười khi nói về vợ và con cái - hai gái và hai trai ở quê nhà, tất cả đều dưới 13 tuổi. 

Anh ta đã không gặp họ trong hơn ba năm.

"Chúng đang lớn rất nhanh", anh nói.

Chú thích ảnh: Hành trình của người tị nạn Syria tới Campuchia

Cho tới những cảnh báo năm 2018

Ngày 14 tháng 4 năm 2018, Lãnh đạo Campuchia Hun Sen kêu gọi hàng ngàn người ủng hộ để giúp đất nước tránh được một số phận tương tự như Syria.

Phát biểu tại Đền Angkor ở Siem Reap tại một sự kiện được tổ chức bởi Liên minh thanh niên đảng cầm quyền Campuchia, Hun Sen đã miêu tả quá khứ bạo lực của Campuchia và kêu gọi thanh niên giúp duy trì hòa bình bằng mọi cách.

"Hãy nhìn vào Syria, đất nước đó có đang hạnh phúc sau một cuộc cách mạng bị xé nát bởi chiến tranh hay không?"

Một số người tham dự dường như đã hấp thụ thông điệp của Hun Sen. "Chúng tôi sợ một cuộc nội chiến. Chúng tôi không muốn nó lại ở nước ta", Pon Thon, 26 tuổi, nói.

Có thể thấy rõ trong vòng 4 năm, người Campuchia chưa thật sự hiểu rõ mối nguy hiểm của tư tưởng Hồi giáo cực đoan nếu nó bén rễ trong các cộng đồng Campuchia. Các lãnh đạo Campuchia mới chỉ nhìn nhận yếu tố xung đột tại Syria như thể hiện một cách lệch lạc về yêu cầu đòi dân chủ hơn là một cuộc nổi dậy mang tính chất tôn giáo.

Cùng với mối lợi mà người Australia mang lại cho Campuchia, mối nguy hại lớn nhất là một số lượng không thể kiểm soát được người Hồi giáo sẽ di cư tới Campuchia, gây ra chênh lệch cán cân tôn giáo tại Quốc gia đa phần là Phật giáo này.

Không ai dám chắc trong những người như Abdullah và gia đình lại không có trà trộn các phần tử cực đoan al-Qaeda và IS, là mầm mống truyền bá, xây dựng các tổ chức khủng bố người Arab và người thiểu số Chăm tại Campuchia.