Dự kiến chiến dịch Bắc Homs (29/4/2018)

(Bài đăng trên SOHA.VN)

Cùng vào thời điểm, các lực lượng Vệ binh cộng hoà Sư đoàn 4, lữ đoàn 103 và hàng chục nghìn dân quân Syria-Iraq và Palestine đang bao vây và chia cắt trại tị nạn Yarmouk tại phía nam thủ đô Damascus.

Bộ quốc phòng Syria tuyên bố khởi động chiến dịch Bắc Homs, mục tiêu là khu vực đô thị thuộc đồng bằng al-Grab đã bị bao vây từ nhiều năm nay.

Đa phần lực lượng đối lập ở đây là đến từ thành phố Homs, sau khi chiến dịch của Quân đội Syria ở thành phố này năm 2013 thành công và trục xuất hàng nghìn chiến binh bằng một thoả thuận.

Cho tới nay, tại khu vực bao quanh Bắc Homs, các đơn vị tăng cường của Lực lượng Hổ đang di chuyển và tập hợp.

Hàng chục xe tăng và pháo binh cùng với hàng trăm xe bán tải gắn hoả lực đang di chuyển từ khu vực Đông Qalamoun theo các tuyến đường tới Bắc Homs.

Cá nằm trên thớt

Các lực lượng tham chiến ở cả hai phía bao gồm:

Lực lượng chính phủ Syria: Lực lượng Tiger, dân quân của Đảng SSNP, dân quân Shia PMU Iraq, dân quân thuộc Vệ binh Quốc gia Syria.

Tổng số lượng khoảng 15-20 nghìn quân cùng rất nhiều xe cơ giới và pháo binh.

Lực lượng đối lập trong khu vực Bắc Homs: Các nhóm Ahrar al-Sham, Hayyat Tahrir al-Sham, Faylaq al-Sham, Jaysh al-Tawheed, Jaysh al-Izza và các nhóm đối lập Quân đội Syria tự do FSA khác.

Tổng số lượng các chiến binh đối lập vào khoảng từ 5 tới 10 nghìn quân.

Lực lượng đối lập tại Bắc Homs có sự sụt giảm nghiêm trọng trong năm 2017-2018. Việc khu vực này bị bao vây chặt, và những thể hiện yếu kém của nhóm quân này tại tỉnh Homs đã làm các nhà tài trợ thất vọng. Từ giảm dần năm 2016 cho tới cắt hẳn viện trợ của nước ngoài vào giữa năm 2017 đã làm lực lượng này trở nên chia rẽ.

Hàng tháng, hàng trăm chiến binh đối lập mang vũ khí ra hàng lực lượng chính phủ bao vây, có thể ước tính quân số của lực lượng đối lập ban đầu vào khoảng 15 nghìn nhưng đã hao hụt ít nhất 5 nghìn binh lính và chỉ huy quy hàng chính phủ và tham gia lực lượng dân quân ủng hộ chính phủ “Lá chắn Qalamoun” mà lý do chính là nhiều tháng không nhận được lương.

Bắc Homs đa phần là vùng nông nghiệp, mật độ dân cư không đông và không có các xưởng cơ khí, do vậy việc tự sản xuất đạn dược và thuốc nổ là hạn chế. Các giao tranh gần đây của lực lượng đối lập thể hiện họ bị yếu kém về hoả lực cũng như quân số so với lực lượng bao vây.

Gần như các cuộc giao tranh chỉ diễn ra trong vòng vài giờ, với kết quả là phe đối lập phải tháo chạy khỏi vị trí xuất phát khi mới chỉ đối đầu với dân quân thân chính phủ chứ chưa phải là lực lượng chính quy.

Tinh thần này cũng ảnh hưởng nhiều đến quan điểm của nhân dân trong khu vực, các hội đồng làng yêu cầu phe đối lập không được đóng quân trong các làng tại đây. Và cao trào hơn, họ trục xuất các chiến binh nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham (HTS) khỏi một loạt làng mạc phía Đông Bắc để quân đội Syria vào tiếp quản trong tháng 4.

Từ đầu năm 2018, sau các chiến dịch Abu Duhour, Đông Ghouta, Đông Qalamoun... Lực lượng Tiger trở thành lực lượng duy nhất trên chiến trường Syria kết thúc những khu vực bị bao vây nhiều năm với thiệt hại tương đối nhỏ.

Thanh thế của lực lượng này đè bẹp ý chí phản kháng của các nhóm đối lập bị bao vây khắp Syria. Có thể thấy lực lượng đối lập tại Bắc Homs đang hoảng sợ thật sự, họ yêu cầu cộng đồng quốc tế can thiệp tuy nhiên gần như không có một sự đáp trả nào từ các nhà tài trợ.

Chú thích ảnh: Lực lượng đối lập Bắc Homs ra tuyên bố, yêu cầu cộng đồng quốc tế can thiệp khi quân đội chính phủ Syria liên tục nã pháo vào các vị trí trong khu vực.

Dự đoán diễn biến chiến dịch 

Đồng bằng al-Ghab là một khu vực nông nghiệp màu mỡ. Sông Orontes chảy theo hướng phía bắc vào đồng bằng gần Muhradah, khoảng 25 km về phía tây bắc của Hama.

Thung lũng này đã bị ngập lụt trong nhiều thế kỷ bởi nước của sông Orontes, mà làm cho nó trở thành một đầm lầy. "Dự án Ghab" từ những năm 1950, biến đầm lầy thành nơi con người sinh sống, mở rộng đất trồng trọt thêm 41.000 ha (160 km vuông) đất nông nghiệp được tưới tiêu.

al-Grab bị phân chia các dãy núi al-Ansariyah ở phía tây và dãy núi Zawiyah và vùng cao nguyên ở phía đông.

Địa hình tại al-Grab là rất phù hợp với kiểu tác chiến của Lực lượng đặc nhiệm Tiger.

Một địa hình tương tự trong chiến dịch Abu Duhour vào cuối năm 2017 đầu năm 2018, khi lực lượng Tiger kiểm soát hàng chục làng mạc nông nghiệp tại Nam Idlib, Đông Bắc Hama mỗi ngày và bố trí hoả lực chính xác đập tan tất cả các cuộc phản kích của đối phương.

Có thể chia Bắc Homs ra 3 khu vực.

- Khu vực phía Tây, đa phần do Ahrar al-Sham quản lý.

- Khu vực dải đô thị trung tâm, kiểm soát cao tốc Homs-Hama do liên minh các nhóm FSA quản lý.

- Khu vực phía Đông, đa phần do Hayyat Tahrir al-Sham quản lý.

Có thể thấy rõ, giao tranh tại đây trong năm 2018 chủ yếu tại hai khu vực Đông-Tây. Tức là, khu vực trung tâm tuy tập trung nhiều dân cư lại đứng ngoài giao tranh.

Dự kiến, các lực lượng Syria sẽ chia cắt 3 khu vực này theo 2 mũi tấn công, kết hợp vừa đánh vừa đàm để tất cả các đô thị vùng trung tâm phải chấp nhận đầu hàng.

Thời gian để hoàn thành giai đoạn này sẽ phải mất 1-2 tuần. Sau đó là kết hợp nổi dậy và lấn chiếm để dồn hai nhóm ở Đông và Tây vào 2 khu vực nhỏ hơn.

Bị cắt khỏi tiếp vận ở khu vực trung tâm, hai nhóm đối lập Đông và Tây sẽ phải chấp nhận một giải pháp hoà bình để di chuyển về khu vực Tây Bắc Syria, chấm dứt hoàn toàn sự hiện diện của các lực lượng đối lập ở tỉnh Homs.

Chú thích ảnh: Địa hình đồng bằng al-Grab khu vực Bắc Homs bị bao vây.

Campuchia có thể trở thành một Syria mới. (27/4/2018)

Từ bác bỏ khả năng IS tồn tại ở Campuchia năm 2014

Các nhà lãnh đạo Hồi giáo tại Campuchia tháng 6 năm 2014 bác bỏ tuyên bố của IS rằng người Campuchia đang chiến đấu trong thành phần của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo cực đoan tại Iraq và Syria (sau khi các chiến binh IS khoe khoang về sự hỗ trợ của người Campuchia).

Các tuyên bố được phát sóng trong một video tuyển dụng thánh chiến dài 13 phút chưa được xác thực cho thấy một nhóm các chiến binh IS nói tiếng Anh đang ngồi trong một khu rừng trước lá cờ đen của IS.

Trong video, "Không có cuộc sống mà thiếu vắng Jihad", một kẻ được xác định là Muthanna al-Yemen đến từ Anh Quốc cho biết lực lượng IS bao gồm các chiến binh từ Campuchia. 

“Chúng tôi có anh em từ Bangladesh, từ Iraq, từ Campuchia, Úc, Vương quốc Anh," hắn nói.

Các chiến binh kêu gọi người Hồi giáo tham gia với họ trong cuộc thánh chiến của IS, mà chúng cam kết sẽ đưa họ tới các vùng đất linh thiêng Iraq, Jordan và Lebanon. 

Tuy nhiên, theo các nhà lãnh đạo và các chuyên gia Hồi giáo, người Campuchia khó có thể tham gia cuộc hành trình thánh chiến. 

“Không có mối quan hệ giữa người Hồi giáo Campuchia và những kẻ khủng bố ở Trung Đông”. 

Sos Kamry, một giáo sĩ Hồi giáo có tên tuổi ở Campuchia cho biết. “Ở Campuchia, chúng ta không có kẻ cực đoan.”

Sem Kallyan, giám đốc Tổ chức Phát triển Địa phương Hồi giáo ở tỉnh Battambang, đã đồng ý với ý kiến trên.

"Chúng tôi đang sống tôn trọng luật pháp, chúng tôi ở đây là bao gồm cả người Khmer Phật giáo và Khmer Hồi giáo, vì vậy chúng tôi không thể tham gia chiến đấu tại một quốc gia khác”.

 Ang Chanrith, giám đốc của Tổ chức Quyền thiểu số, nói rằng trong khi rất nhiều người Chăm, nhóm dân tộc chủ yếu theo đạo Hồi gửi con cái đi du học ở Trung Đông, họ làm như vậy để giúp họ "học tập đúng tôn giáo " không phải để" tìm hiểu về đánh bom tự sát ". 

Năm 2004, một tòa án ở Campuchia đã kết án Jemaah Islamiyah, Riduan Isamuddin, và Hambali và ba người khác với kế hoạch đánh bom các đại sứ quán Mỹ và Anh tại Phnom Penh. 

Trước khi bị bắt, Hambali, người chủ mưu đằng sau vụ đánh bom Bali năm 2002, được biết là đã đi du lịch tự do ở Campuchia. 

Nhưng Ahmad Yahya, chủ tịch của Tổ chức Phát triển Cộng đồng Hồi giáo Campuchia, cho biết không có bằng chứng nào về việc người Chăm tham gia vào các phong trào cực đoan và nói rằng tuyên bố của IS “có thể chỉ là tuyên truyền ”. “Đây là thông tin lạ đối với tôi. Trong quá khứ, người của chúng tôi không bao giờ tham gia vào bất kỳ cuộc chiến nào, ”anh nói. “Chúng tôi biết rõ chính mình; chúng tôi không làm thế, ”anh nói. Tiến sĩ Kok-Thay Eng, phó giám đốc Trung tâm Tài liệu của Campuchia, đã đồng ý rằng người Chăm đã "không tỏ ra hứng thú với việc tham gia chủ nghĩa cấp tiến". 

Nhưng ông nói rằng nếu có sự tham gia của người Campuchia trong IS, có nhiều khả năng là người Thái gốc Khmer theo đạo Hồi ở miền nam Thái Lan.

 "Có thể một số sinh viên đã được tuyển dụng từ đó, nhưng không có bằng chứng tại thời điểm này", ông nói, thêm rằng các nhóm cực đoan đã "học được cách hoạt động bí mật hơn" trong những năm gần đây. 

Các thông tin năm 2011 cho thấy chính phủ Mỹ từ lâu đã quan tâm đến tiềm năng đối với chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo ở Campuchia. 

Theo người Mỹ, người Campuchia thiểu số Chăm theo Hồi giáo dễ bị tổn thương do “Văn hóa tham nhũng và khả năng duy trì luật và trật tự yếu kém làm cho Campuchia dễ bị ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài đang sử dụng các tổ chức phi chính phủ Hồi giáo cực đoan ​​để phổ biến thông điệp của tới người Chăm". 

Vào năm 2010, Chủ tịch Quốc hội Heng Samrin đã gặp gỡ các đại diện của Trung tâm đào tạo văn hóa Hồi giáo Kuwait-Campuchia, một tổ chức từ thiện Hồi giáo ở Kuwait đã xuất hiện trên danh sách theo dõi của chính phủ Hoa Kỳ.

Phát ngôn viên của Hội đồng Bộ trưởng Phay Siphan cho biết rằng "nguyên tắc của chính phủ Campuchia là không cố tình can thiệp mà trái với hiến pháp vào công việc việc hợp pháp của người khác ... và làm sao để chúng ta hành động khi chúng ta không rõ họ là ai?" Siphan nói rằng trong khi không có một phong trào cực đoan nào được biết đến trong số những người Hồi giáo tại Campuchia, nếu một số người đã tham gia IS, nó sẽ chỉ đại diện cho "hoạt động của một số cá nhân".

Hành trình của người Syria tị nạn tại Cambodia

Abdullah, một người tị nạn Syria, nhớ lại năm ngày ông đã phải trải qua trên một chiếc thuyền đánh cá trên Ấn Độ Dương rộng lớn.
“Nó rất, rất nguy hiểm,” anh nói. Gần như cầm chắc cái chết.
Abdullah, người yêu cầu được chỉ gọi bằng tên của mình, là người tị nạn mới nhất từ trung tâm giam giữ trên đảo Nauru đến Campuchia theo thỏa thuận tái định cư nhiều triệu USD gây tranh cãi với Australia.

Sự giam giữ của Abdullah là một phần của kế hoạch ngăn chặn người tị nạn của chính phủ Úc đã được lên án là tàn nhẫn.

Đôi mắt của Abdullah trong suốt, giống như đang nhìn thấy toàn bộ hình ảnh của những người chạy trốn chiến tranh.
Trước khi cuộc phiêu lưu kết thúc tại Campuchia, Abdullah là một người làm bánh mì khiêm nhường. Anh làm việc trong một nhà hàng ở quê nhà của mình, Thành phố Daraa.

Năm 2011, Daraa đã trở thành cái nôi của cuộc “cách mạng” Syria. Các cuộc biểu tình dân chủ nổ ra ở thành phố sau vụ bắt giữ trẻ em để vẽ graffiti chống chính phủ Syria trên một bức tường trường học vào tháng 3.

Lực lượng an ninh và người biểu tình nổ súng vào nhau. Nhiều người đã bị giết và bị bắt. 

Các cuộc biểu tình bạo lực leo thang thành cuộc nội chiến. 

 Khoảng 250.000 người Syria đã bị giết, và hơn 11 triệu người - chiếm khoảng một nửa dân số của quốc gia này đã phải chạy trốn.

Abdullah là một trong số họ. Bất chấp những nỗi kinh hoàng mà anh đã thấy, anh từ chối nêu tên những người chịu trách nhiệm về những vụ giết người. “Có rất nhiều điều tôi không muốn nói đến. . . nhưng nếu gia đình tôi được đến đây, tôi có thể nói về mọi thứ, ”anh nói. 

Gia đình rõ ràng là rất quan trọng với anh ta, và anh lo sợ cho sự an toàn của họ ở quê nhà.

Năm ngoái, anh nhận được tin rằng cháu trai của anh đã chết trong nhà tù Saydnaya khét tiếng của Syria - dưới sự tra tấn, Abdullah nói. 

Anh nhớ lại bạn bè và hàng xóm bị bắn bởi các

tay súng bắn tỉa nấp trên nóc của nhà nguyện Hồi giáo, hoặc bị giết bởi bom xe. 

“Mọi người chỉ đi ra ngoài cho những thứ tối quan trọng, như thực phẩm hoặc y tế và họ biến mất.".

Nhà hàng nơi Abdullah làm việc đóng cửa, mọi người không muốn mạo hiểm mạng sống của họ chỉ để có một bữa ăn ngon “Không còn là cuộc sống ở đó (Syria) ” Abdullah nói. 

Anh quyết định đưa gia đình đi tị nạn. “Đối với bản thân mình, tôi không quan tâm nhiều. Tôi quan tâm đến gia đình tôi. Tôi có trách nhiệm giữ cho gia đình tôi an toàn, ”anh nói. 

Chuyến đi bắt đầu năm 2013, Abdullah đã tìm được một nơi ở cho gia đình mình ở Ai Cập, nhưng tình hình chính trị đã biến động. Một cuộc đảo chính trong năm đó đã lật đổ ​​tổng thống Mohammed Morsi.

Vì vậy, Abdullah đặt mục tiêu của mình vào Australia, nơi anh trai của anh tới đó năm 2008 và vẫn còn sống.

Các tuyến đường đến Australia là thử thách bằng máu. 

Abdullah đi đến Malaysia và sau đó đến Indonesia, nơi anh gặp một tay môi giới người Ả Rập đã nói với ông rằng cách dễ nhất để đến Úc là trả 5.500 USD cho một chiếc thuyền.

Người này nói với anh rằng chiếc thuyền lớn và an toàn. 

“Anh sẽ phải chờ ba tháng để được xử lý trong một trại tị nạn trước khi được cấp thị thực và chỗ ở” hắn nói. 

Hoàn toàn giả dối. Bảy mươi hai người đã được đưa bằng thuyền cao su đến một chiếc thuyền đánh cá nhỏ. 

Tại thời điểm đó, Abdullah nói, họ không có lựa chọn nào khác ngoài leo lên tàu. “Trong khoảnh khắc đó, tôi cảm thấy mình bị lừa. Tôi cảm thấy tôi sắp chết, Đàn ông, phụ nữ và trẻ em la hét và khóc trên thuyền”.

Vào ngày thứ năm lênh đênh trên biển, họ nhìn thấy chiếc trực thăng. Abdullah được đưa đến Đảo Christmas, nơi anh ở lại tám tháng. 

Sau đó ông được chuyển đến Nauru, nơi anh sẽ dành hai năm rưỡi tiếp theo. “Nó giống như một nhà tù cho tới khi được đến Campuchia” anh nói.

Campuchia sẽ nhận từ Australia 40 triệu USD trong vòng 4 năm, và một khoản 15 triệu USD được dành để tái định cư. 

Chỉ có 4,77 triệu USD của các quỹ này đã được chi.

Tan Sovichea, giám đốc bộ phận tị nạn của Bộ Nội vụ, nói rằng gia đình của Abdullah được chào đón đến đây, nhưng Campuchia không có bất kỳ chính sách tái hợp gia đình tị nạn nào.

Tản bộ trên đường phố Phnom Penh, Abdullah nói thành phố nhắc nhở anh về Daraa trước đây, chứ không phải hiện tại.

Anh đang bắt đầu học tiếng Khmer, và vẫn còn đánh vật với cách dùng đũa.

Abdullah đã có hy vọng tìm được việc làm, xây dựng cuộc sống và đoàn tụ với gia đình.

Anh mỉm cười khi nói về vợ và con cái - hai gái và hai trai ở quê nhà, tất cả đều dưới 13 tuổi. 

Anh ta đã không gặp họ trong hơn ba năm.

"Chúng đang lớn rất nhanh", anh nói.

Chú thích ảnh: Hành trình của người tị nạn Syria tới Campuchia

Cho tới những cảnh báo năm 2018

Ngày 14 tháng 4 năm 2018, Lãnh đạo Campuchia Hun Sen kêu gọi hàng ngàn người ủng hộ để giúp đất nước tránh được một số phận tương tự như Syria.

Phát biểu tại Đền Angkor ở Siem Reap tại một sự kiện được tổ chức bởi Liên minh thanh niên đảng cầm quyền Campuchia, Hun Sen đã miêu tả quá khứ bạo lực của Campuchia và kêu gọi thanh niên giúp duy trì hòa bình bằng mọi cách.

"Hãy nhìn vào Syria, đất nước đó có đang hạnh phúc sau một cuộc cách mạng bị xé nát bởi chiến tranh hay không?"

Một số người tham dự dường như đã hấp thụ thông điệp của Hun Sen. "Chúng tôi sợ một cuộc nội chiến. Chúng tôi không muốn nó lại ở nước ta", Pon Thon, 26 tuổi, nói.

Có thể thấy rõ trong vòng 4 năm, người Campuchia chưa thật sự hiểu rõ mối nguy hiểm của tư tưởng Hồi giáo cực đoan nếu nó bén rễ trong các cộng đồng Campuchia. Các lãnh đạo Campuchia mới chỉ nhìn nhận yếu tố xung đột tại Syria như thể hiện một cách lệch lạc về yêu cầu đòi dân chủ hơn là một cuộc nổi dậy mang tính chất tôn giáo.

Cùng với mối lợi mà người Australia mang lại cho Campuchia, mối nguy hại lớn nhất là một số lượng không thể kiểm soát được người Hồi giáo sẽ di cư tới Campuchia, gây ra chênh lệch cán cân tôn giáo tại Quốc gia đa phần là Phật giáo này.

Không ai dám chắc trong những người như Abdullah và gia đình lại không có trà trộn các phần tử cực đoan al-Qaeda và IS, là mầm mống truyền bá, xây dựng các tổ chức khủng bố người Arab và người thiểu số Chăm tại Campuchia.

Tuy hai mà một, lữ đoàn chính quy của cả Syria và Iraq tham chiến tại Bắc Homs và Yarmouk (26/04/2018)

(Bài đăng tại SOHA.VN)

Sinh ra từ nội chiến Syria, từ nhóm dân quân tôn giáo trở thành lực lượng chính quy của Syria.

Lữ đoàn Abu al-Fadl al-Abbas (gọi tắt là Lữ đoàn al-Abbas) là một nhóm chiến binh Hồi giáo Shia ủng hộ chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad hoạt động trong chiến tranh Syria. 

Lữ đoàn được thành lập vào cuối năm 2012 để bảo vệ Nhà nguyện Hồi giáo Sayyidah Zaynab và các thánh địa khác của người Hồi giáo Shia ở Syria. al-Abbas ban đầu được coi như là một hành động quyết liệt của người Shia để phản ứng lại với sự phá huỷ có hệ thống của các nhóm phiến quân đối lập (đa phần là mang tư tưởng Hồi giáo Sunni cực đoan) nhằm vào các nhà nguyện, thánh tích của người Shia trong cuộc nội chiến Syria. Lữ đoàn al-Abbas cộng tác mật thiết với quân đội Syria trong các chiến dịch tái kiểm soát các lãnh thổ.

Có thể kể tới các chiến dịch Rif Dismaq (khu vực xung quanh thủ đô Damascus) từ 2012 tới 2013; chiến dịch Thành phố Damascus năm 2013, chiến dịch Aleppo năm 2015.

Đối thủ chính của al-Abbas là các nhóm phiến quân: 

- Các nhóm tự xưng Quân đội Syria tự do (FSA).

- Mặt trận Hồi giáo (Jaysh al-Islam và Ahrar al-Sham) mà hiện tại là Mặt trận giải phóng Syria (JTS).

- Tổ chức khủng bố Jahbat al-Nusra (al-Qaeda Syria) mà hiện tại là Hội đồng giải phóng vùng Sham (HTS).

- Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi Giáo tự xưng (ISIL-ISIS-IS-Daesh).

Các chiến binh của al-Abbas gồm trên 10.000 người là những người Shia tình nguyện bao gồm người Shia ở thủ đô Damascus, người Shia ở Iraq và người Shia các nước khác như Afghanistan, Pakistan, Lebanon, Yemen...

Người Iraq tình nguyện theo chiêu mộ của các giáo sĩ Shia hình thành thành phần lõi của Lữ đoàn. Đa phần chiến trường mà al-Abbas tham chiến chủ yếu xung quanh thủ đô Damascus, dù đã có những thời điểm Lữ đoàn chiến đấu ở Aleppo. 

Khi IS tổ chức tấn công vào các lực lượng chính phủ Iraq và giành được những thắng lợi ở hàng loạt đô thị phía Tây Iraq vào giữa năm 2014, các các thành viên người Shia Iraq của Lữ đoàn al-Abbas đã bị buộc phải trở về nhà để bảo vệ chính quyền do người Shia lãnh đạo ở Baghdad.

Chú thích ảnh: Lữ đoàn al-Abbas tham chiến tại Damascus thời kỳ trước 2014

Những binh lính Shia người Syria còn lại được tái cấu trúc trong thành phần chính quy của Sư đoàn 4 Bộ binh cơ giới - Vệ binh Cộng Hoà Syria vẫn với tên cũ Lữ đoàn Abu al-Fadl al-Abbas.

Những người trở về cũng trở thành lực lượng an ninh chính quy của Iraq

Trở về nhà từ Syria năm 2014, các thành viên người Shia Iraq tái lập Lữ đoàn vẫn dưới cái tên Abu al-Fadl al-Abbas.

al-Abbas tại Iraq cũng tuyên bố với công chúng Iraq mối quan hệ tuy 2 mà 1 với Lữ đoàn Liwa Abu al-Fadl al-Abbas trong Vệ binh Cộng Hoà Syria.

Gần như ngay lập tức, khi chính phủ Iraq tái tập hợp các lực lượng dân quân bán vũ trang tôn giáo và phi tôn giáo trở thành một khối thống nhất nhằm mục tiêu tiêu diệt IS tại Syria trong năm 2014, al-Abbas Iraq trở thành một trong 40 lữ đoàn với quân số lên tới 150.000 người của cái gọi là Các lực lượng vận động tình nguyện (PMU hay Al-Hashd Al-Sha'abi).

PMU chủ yếu là các nhóm Hồi giáo Shia, nhưng cũng bao gồm cả những người Hồi giáo Sunni, người Thiên Chúa Giáo, người Turkmen và người Yazidi. 

Các lữ đoàn dân quân của PMU đã chiến đấu trong hầu hết các trận chiến lớn chống lại IS tại Iraq bên cạnh quân đội và lực lượng an ninh Iraq. 

Có thể kể đến các chiến dịch từ năm 2014 như Cuộc vây hãm Amirli, Giải phóng Jurf al-Sakhar, Trận Baiji, Trận Dhuluiya (2014), Chiến dịch Anbar (2015–16), Trận chiến thứ hai tại Tikrit, Trận Ramadi (2014–15), Cuộc vây hãm Fallujah (2016), Cuộc tấn công Ar-Rutbah (2016), Cuộc tấn công ngoại vi Mosul (2016), Trận vây hãm Mosul (2016–2017), chiến dịch tái kiểm soát Kirkuk (2017)...

Sau khi kết thúc các chiến dịch lớn nhằm tiêu diệt các nhóm IS kiểm soát đô thị ở Iraq, công việc còn lại của PMU chỉ đa phần là lực lượng trù bị. Trên thực địa, kể từ cuối năm 2017 các lực lượng an ninh Iraq chỉ còn làm nhiệm vụ truy quét tàn quân IS.

Nhằm chính quy hoá lực lượng dân quân PMU, đầu năm 2018 Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đã ban hành "quy định để thích ứng với tình hình hiện tại của các chiến binh PMU", cho họ được hưởng quy chế cấp bậc và hưởng lương tương đương với các nhánh khác của quân đội Iraq.

 

PMU được gọi là Lực lượng Vệ binh Cộng hòa Iraq mới (Vệ binh Cộng Hoà Iraq thời Saddam Hussein được coi là tiền thân của lực lượng này).

sau khi được Thủ tướng - Tổng tư lệnh Haider al-Abadi tái cấu trúc lại PMU.

Trở lại tham chiến bên cạnh các đồng đội Syria

Việc các chiến binh các Lữ đoàn Shia thuộc PMU Iraq tham chiến bên cạnh lực lượng ủng hộ chính phủ Syria chỉ bắt đầu vào cuối năm 2017, trong chiến dịch al-Bukamal tại tỉnh Deir Ezzor.

Chiến dịch hiệp đồng tác chiến giữa Hezbollah Lebanon, Hezbollah Syria và Kaitab Hezbollah thuộc PMU Iraq tại khu vực giáp ranh al-Bukamal.

Trong thời gian từ 23/10 tới 6/11 năm 2017, ở hai phía biên giới các Lữ đoàn Hezbollah Syria, Hezbollah Lebanon, Hezbollah Afghanistan-Pakistan (Liwa al-Fatimioun) và Lữ đoàn Kaitab Hezbollah Iraq thuộc PMU đã tổ chức hàng loạt các cuộc tấn công bằng xe tăng T90A, xe tăng M1A2 Abrams và hàng loạt các trang bị cơ giới hạng nặng của Mỹ và Nga vào khu vực hai phía của thị trấn al-Bukamal. Chiến dịch kết thúc với việc IS ở khu vực này phải chạy trốn ra khu vực hoang mạc.

Tuy nhiên các hoạt động tấn công của PMU chỉ dừng lại sau khi kiểm soát thị trấn biên giới al-Bukamal chứ không thâm nhập vào sâu vào lãnh thổ Syria.

Việc mở rộng can thiệp của lực lượng PMU vào nội chiến tại Syria chỉ chính thức được 4 nước Nga - Iran - Iraq - Syria thống nhất vào ngày 20/4 năm 2018.

Trong cùng ngày, không quân Iraq bắt đầu tổ chức không kích trên lãnh thổ Syria tại bờ Đông sông Euphrate.

Chú thích ảnh: Các quan chức quân sự Iraq, Iran, Syria và Nga họp tại tổng hành dinh lực lượng tình báo chung 4 nước tại Baghdad ngày 20/4.

Từ ngày 20 tới 23/4, máy bay vận chuyển của Vệ binh Cộng hoà Iran và Không quân Iraq chở hàng trăm dân quân Shia Iran và PMU Iraq hạ cánh tại sân bay quân sự Abu al-Duhour và sân bay Damascus, đồng thời nhiều tháng trước đó hàng nghìn chiến binh PMU đã di chuyển từ Iraq sang Syria bằng đường bộ mang theo vũ khí hạng nhẹ, trong đó có binh lính người Iraq của Lữ đoàn al-Abbas.

Kế hoạch được thực hiện sẽ là hai chiến dịch Bắc Homs và Yarmouk.

Tại Bắc Homs, các nhóm quân Shia Afghanistan-Pakistan và PMU sẽ tham gia cùng các đơn vị quân đội Syria tham chiến trong chiến dịch  Bắc Homs.

Đơn vị xung kích Ibn al-Alqami thuộc Lữ đoàn PMU al-Abbas Iraq tham chiến ngày 23/4 gặp thương vong nặng nề, phe đối lập trong khu vực Bắc Homs tuyên bố bắt sống 5 lính và hạ 17 lính Ibn al-Alqami, hạ 1 xe thiết giáp phòng không Shilka và 2 xe bán tải vũ trang tại mặt trận Salem và Hamrat, Bắc Homs.

Về phía Ibn al-Alqami tuyên bố diệt tại trận 15 đối phương.

Tại thủ đô Damascus, một sự tái lập hoàn toàn giữa 2 lữ đoàn al-Abbas Syria và Iraq cùng các đơn vị PMU khác tham chiến như Lữ đoàn Liwa Al-Imam Al-Hussein phối thuộc với các lực lượng sư đoàn 4 Vệ binh Cộng hoà tham chiến tại trại tị nạn Yarmouk.

Mức độ ác liệt trong giao tranh tại trại Yarmouk đến mức Lữ đoàn al-Abbas công bố tử trận 16 chiến binh người Syria và Iraq trong 3 ngày qua.

Một số chiến binh al-Abbas bị IS bắt sống cũng bị chúng chặt đầu.

Chú thích ảnh: Lữ đoàn al-Abbas tái lập và tham chiến tại Yarmouk, Damascus.

Chú thích ảnh: 2 lính PMU Iraq bị IS xử tử tại trại Yarmouk

Kết luận

Các diễn biến tại Syria cho thấy, 4 nước Nga-Iran-Iraq-Syria đã hình thành một liên minh tiêu diệt khủng bố của riêng họ.

Ngay sau khi các chiến dịch tại Bắc Homs và trại Yarmouk kết thúc, liên minh này sẽ hướng tới khu vực sa mạc hai bờ sông Euphrate. Với sự chỉ huy thống nhất, liên minh này sẽ trở thành nhân tố chính tiêu diệt khủng bố, bảo vệ hoà bình tại hai nước Syria và Iraq.

Còn ở tương lai xa, các lực lượng chính quy như al-Abbas trong thành phần lực lượng vũ trang Syria và Iraq sẽ là nòng cốt cho các lực lượng chiến đấu chung trong tương lai của 3 nước Iran - Iraq - Syria nhằm đối phó với các thế lực ngoại bang can thiệp vào bờ Đông sông Euphrate.

Jordan phản hồi Nga về cáo buộc trợ giúp cho phiến quân tại miền nam Syria(21/04/2018)

Hôm nay, chính phủ Jordan xác nhận rằng việc duy trì giảm căng thẳng khu vực phía nam Syria là một ưu tiên hàng đầu, và phản hồi cáo buộc của Moscow về việc họ chuyển các chuyến hàng bí ẩn tới miền nam Syria qua biên giới Jordan.

Hôm nay, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Jordan Mohammad Kayed nhấn mạnh trong buổi họp báo về sự cần thiết phải duy trì giảm căng thẳng ở miền nam Syria theo thỏa thuận giữa Jordan,Nga và Hoa Kỳ
"Đây là trách nhiệm của chúng tôi với tính mạng của người dân Syria và để bảo vệ khả năng diễn ra một lệnh ngừng bắn toàn diện trên toàn lãnh thổ Syria hướng tới một giải pháp chính trị duy trì sự toàn vẹn, ổn định, hoà hợp dưới sự đồng thuận của người dân Syria"
Phản hồi chính thức của Jordan với cáo buộc của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày hôm qua:
“Đoàn xe từ vượt biên giới Jordan được sự giám sát trực tiếp của người Mỹ chở viện trợ nhân đạo định kỳ đến thung lũng Yarmouk ở Tỉnh Daraa, miền nam Syria nhưng trong lô hàng thực sự không phải là “viện trợ nhân đạo" mà là đạn dược cho lực lượng đối lập.

Said Kayed, bình luận về bài phát biểu của người đồng cấp Nga, nói rằng những đoàn xe tải là của Liên Hiệp Quốc và mang theo viện trợ nhân đạo và y tế chuyên dụng dành cho người dân  Syria, theo Nghị quyết số 2165 của Hội đồng bảo an LHQ và dưới sự giám sát trực tiếp của các tổ chức LHQ.

Ông Said Kayed cho rằng sự phối hợp giữa Jordan, Mỹ và Nga nên tiếp tục để đảm bảo thực thi thoả thuận giảm căng thẳng tại khu vực phía nam Syria.
Việc đó nên được thực hiện thông qua hệ thống
giám sát ngừng bắn của Trung tâm Amman, nơi  sau những diễn biến phức tạp tại thực địa đã đồng ý theo dõi bất kỳ hành động phá hoại hoà bình nào của các phe phái tham chiến tại miền nam Syria.

Nhà ngoại giao Jordan nhấn mạnh rằng thỏa thuận giảm căng thẳng ở miền nam Syria đã đang và sẽ thành công, góp phần vào sự ổn định, an toàn trong khu vực và giảm thiểu thương vong dân thường sau 7 năm nội chiến.

Ông nói thêm về sự thành công của hợp tác song phương Nga - Jordan và hoạt động thông tin liên tục giữa hai bên về tình hình Syria, ca ngợi "sức mạnh của quan hệ song phương phát triển trong mọi lĩnh vực, cho phép hai nước có những cuộc thảo luận rõ ràng và thẳng thắn về tất cả những gì đang xảy ra tại Syria."

Ông Kayed cũng cam kết Jordan sẽ tiếp tục các hoạt động quân sự và an ninh, chống khủng bố trên mạng internet nhằm triệt tiêu hoàn toàn sự tồn tại của các tổ chức khủng bố hoặc lực lượng dân quân giáo phái tại biên giới và thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ an ninh và lợi ích của mình và khu vực.

Phát ngôn viên Jordan nhấn mạnh rằng lập trường của Jordan đã và vẫn sẽ ủng hộ sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria và bác bỏ bất kỳ luận điệu trái ngược khác.

Các phát ngôn của Jordan diễn ra khoảng vài tuần sau khi Jordan gửi yêu cầu tới Nga và chính phủ Syria để ngưng một chiến dịch theo tin đồn nhằm vào nam Syria ngay sau khi lực lượng đối lập ở thành phố Douma tại Đông Ghouta chấp nhận đàm phán và di chuyển về Tây Bắc Syria.

Hiện tại ở khu vực nam Syria đang diễn ra một cuộc giao tranh với vũ khí hạng nặng giữa lực lượng đối lập và IS, cuộc giao tranh được cho là một nỗ lực của Jordan và Mỹ để tiêu diệt IS tồn tại ở khu vực này.

Dự kiến chiến dịch của Hổ ở Đông Qalamoun (19/4/2018)

(Bài đăng tại SOHA.VN)

Đàm phán đổ vỡ, Lực lượng Tiger khai chiến tại Đông Qalamoun

Sau khi đàm phán hoà bình giữa Quân đội Syria và các nhóm phiến quân dưới sự trung gian của Nga đổ vỡ tại Đông Qalamoun mà nguyên nhân sâu xa là các nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan đã đe doạ các chỉ huy đối lập, các trưởng làng.

Đỉnh điểm là một nhóm bịt mặt được cho là thành viên của Hội đồng giải phóng Sham (HTS) có liên hệ với al-Qaeda ám sát Lãnh đạo của Uỷ ban đàm phán Lực lượng Quân đội Syria tự do (FSA) chỉ vài giờ sau khi ông này rời khỏi bàn đàm phán ngày hôm qua 18/4.

Quân đội Syria quyết định khởi động chiến dịch Đông Qalamoun.

Trong buổi sáng ngày 19/4, hàng ngàn trái đạn pháo, tên lửa IRAM đã nã vào các vị trí đối lập.

Trong khoảng 1 tuần trước khi khai chiến, lực lượng đặc nhiệm Tiger đã được phân công tác chiến tại đây cùng với các đơn vị Vệ binh cộng hoà.

Đông Qalamoun có thể được chia trong 2 khu vực:

1. Khu vực nông thôn Tây Bắc, bao gồm các thị xã và các trang trại kế cận. Các lãnh đạo thị trấn và phiến quân đối lập ôn hoà vẫn cam kết đàm phán. Do vậy các cuộc đàm phán trong khu vực này vẫn đang tiếp tục. Quân đội Syria tạm thời không tấn công các vị trí này, tuy nhiên vẫn cảnh giác khi di chuyển tại các vùng trang trại.

2. Khu vực cao nguyên Đông Nam, nơi từ trước tới nay các nhóm đối lập ẩn náu, tổ chức các đợt tập kích nhanh các chốt phòng ngự của chính phủ, thu chiến lợi phẩm và rút nhanh khỏi phi pháo phản công.

Tại khu vực này đa phần là các nhóm đối lập Hồi giáo cực đoan đã không thể hiện thiện chí hòa giải.

Chú thích ảnh: Hai khu vực địa lý tại Đông Qalamoun.

Hướng tấn công của lực lượng Tiger  được dự kiến

Mục tiêu của Quân đội Syria mà nòng cốt là Lực lượng Tiger là cô lập khu vực cao nguyên với khu vực nông thôn phía Tây Bắc. Cuộc tấn công sẽ chia thành nhiều giai đoạn.

Giai đoạn 1: Vào hồi 10h30 giờ Damascus (14h30 giờ Việt Nam) các mũi tiến công cơ giới của Lực lượng Hổ bắt đầu tiến vào trang trại Ruhaybah để cô lập thị trấn Amman. 

Các nhóm đối lập trong Thị trấn Amman có thể sẽ bàn giao các vị trí để Lực lượng Hổ tiếp tục phát triển.

Một trục tấn công khác gồm đa phần là Vệ binh Cộng hoà Syria sẽ tiến quân chiếm núi al-Batra, một vị trí quan trọng để kiểm soát hoả lực từ các thị trấn tới khu vực cao nguyên Đông Nam.

Chú thích ảnh: Bản đồ miêu tả hướng tấn công giai đoạn 1

Giai đoạn 2: Khi đã tách Đông Qalamoun thành hai túi, quân đội Syria sẽ tập trung vào việc bao vây các thị trấn từ những hướng khác, tiếp tục phát triển đánh chia cắt  Nasira và Jayrud, tạo ra các túi nhỏ như chúng ta thấy trong chiến dịch Thép Damascus tại Đông Ghouta. 

Trong các thị trấn bị cô lập, phiến quân sẽ đầu hàng và sơ tán.

Giai đoạn 3:Sau khi phiến quân bị bao vây trong

các thị trấn Tây Bắc đầu hàng, Lực lượng Tiger có thể bắt đầu tấn công quy mô rộng đến khu vực đồi núi Đông Nam từ nhiều hướng, với hoả lực huỷ diệt làm cho đối phương nhanh chóng đầu hàng.

IS tái tổ chức tại tỉnh Deir Ezzor, vượt sông Euphrate tấn công quân đội Syria (18/4/2018)

Ngày 17/4, đánh giá lực lượng phòng thủ trong khu vực bờ Tây sông Euphrate bị thiếu hụt.
Trong khi  ISIS Hunter đang tham gia chuẩn bị tấn công trại tị nạn Yarmouk tại Damascus, các lực lượng NDF tinh nhuệ truy quét tàn quân IS trong túi al-Badyah phía Tây Deir Ezzor đang tiến sâu vào khu vực hoang mạc, IS đã vượt sông Euphrate từ khu vực chúng còn kiểm soát một cách bí mật.
Đêm 17/4, các vị trí phòng thủ của Quân đội Syria tại bờ tây sông Euphrate phía bắc thị trấn al-Bukamal bị IS bất ngờ tấn công.
Cho tới hiện tại IS đã tái chiếm 3 làng Hawijat Al-Ghubra, Mazare' Al-'Ashayer, Mazare' Al-Sukariya nằm bên bờ sông.
Tình thế khá nguy hiểm cho các lực lượng phòng thủ trung thành với chính phủ Syria vì IS có thể nối thông vùng mới chiếm với khu vực bị bao vây al-Badyah phía Tây và cô lập al-Bukamal, các lực lượng NDF đang truy quét có khả năng sẽ bị đánh sau lưng.

Chú thích ảnh: Bản đồ khu vực bị IS tấn công

Cùng thời điểm, khi trả lời phỏng vấn tại tiền đồn gần mỏ al-Omar bên bờ Đông sông Euphrate, chỉ huy Lực lượng dân chủ Syria (SDF) được Mỹ hậu thuẫn cho biết:
“IS đã tái lập, khoảng 7000 tên đang tập trung quanh al-Bukamal”
Cùng với việc đa phần các lực lượng người Kurd trong SDF đã rút về Manbij để đối đầu với người Thổ Nhĩ Kỳ, từ cuối tháng 3 tới nay IS đã liên tục tổ chức các hoạt động tập kích trên lãnh thổ Syria và Iraq, gây thương vong cho các lực lượng phòng thủ trên tuyến đường từ Damascus - Baghdad.
Ngay tại bờ Đông sông Euphrate, IS đã đẩy lùi SDF ra khỏi 70% các mỏ dầu khí tại đây, do lực lượng mỏng hơn so với Quân đội Syria và các lực lượng an ninh Iraq nên SDF không thể tổ chức phản kích.
Không loại trừ chính các nhóm dân quân bộ lạc trong SDF ở bờ Đông sông lại chính là IS hoặc hỗ trợ IS ẩn náu và hậu cần cho chúng.

Việc IS bất ngờ vượt sông Euphrate có thể là động tác để Mỹ có thể khởi động oanh kích vào các lực lượng Syria quanh al-Bukamal như những sự kiện đã xảy ra trước đây tại tỉnh Deir Ezzor.

Chú thích ảnh: Chỉ huy SDF trả lời phỏng vấn trong mỏ al-Omar, bờ Đông sông Euphrate.

Hamas lên án cuộc không kích của Mỹ và đồng minh, phe đối lập Syria phản ứng( 15/4/2018)

Toàn văn phát ngôn của Hamas ngày 14/4/2018 liên quan tới cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình của Mỹ, Pháp và Anh.

“Chúng tôi lên án sự xâm lược của Mỹ và đồng minh trên lãnh thổ Syria, mà chúng tôi coi là một sự xâm lăng chống lại một quốc gia có chủ quyền, nhằm làm phân rã lãnh thổ và giảm khả năng tự vệ của họ trước sự tồn tại của đe doạ từ chủ nghĩa Zionist và để cho Quân đội Israel có khả năng đè bẹp họ trong tương lai.

Đồng thời, chúng tôi đang thấy sự hai mặt trong cáo buộc của Hoa Kỳ về việc bảo vệ dân thường (bị tấn công Vũ khí Hoá học) ở Syria, trong khi tuyên bố hỗ trợ các tội ác của lực lượng chiếm đóng Israel đã và đang giết hại người dân Palestine không vũ trang.

Chúng tôi cũng khẳng định sự cần thiết chấm dứt sự khác biệt giữa người Arab, chấm dứt các cuộc xung đột và đoàn kết.

Để làm được điều đó cần phải tăng cường hoà đàm và dựa trên những quyết định của người dân, tinh thần dân tộc và tôn trọng đức tin sẽ là một nền tảng vững chắc đối đầu với bất kỳ sự xâm lược nào trong tương lai.”

Chú thích ảnh: Phát ngôn của Hamas tại Gaza lên án hành động xâm lược của Mỹ và đồng minh bằng tiếng Arab.

Mặt trận Hồi Giáo - bao gồm 2 nhóm đối lập lớn nhất tại Syria là Mặt trận Giải phóng Syria (JTS) và Quân đội Hồi giáo(Jaysh al-Islam) là nhóm đã được trực tiếp Hamas đào tạo về tác chiến đô thị và địa đạo thời điểm trước năm 2013 ngay lập tức phản đối

“Bạn (Hamas) lên án sự xâm lược của người Mỹ và đồng minh với chế độ Assad,nhưng hàng ngàn người bị chế độ này giết hại tại Syria thì bạn không thấy.

Chúng tôi lên án các Mujahideen (chiến binh Thánh chiến - chỉ Hamas) của Gaza nếu họ được yêu cầu phát ngôn như vậy bởi các nhà lãnh đạo làm nô lệ cho Iran.

Thiên Chúa sẽ phán xét, các lãnh đạo Hamas”

Các phe phái đối lập trở nên bối rối vì phát ngôn của Hamas lên án cuộc không kích. Họ không thể ngờ Hamas, những người đã đào tạo họ, lại ủng hộ chính phủ Syria.

Phóng viên đối lập Hadi Alabdallah chia sẻ:

“Tuổi thơ của tôi đã trải qua với tình yêu dành cho cuộc kháng chiến của Hamas.

Tôi học thuộc lòng tất cả các bài hát Ahmsawi (bài hát cổ vũ tinh thần Intifada chống Israel xâm lược của người Palestine).

Tôi đã bị sốc bởi thực tế là chính Bashar al-Assad đã đóng cửa văn phòng của họ (Hamas) ở Damascus và buộc họ phải rời khỏi Syria.

Nhưng tôi không biết chuyện gì đã xảy ra và những gì đã xảy ra sau đó?

Đỉnh điểm là họ đang ủng hộ một tội phạm chiến tranh và sau đó từ chối hỗ trợ chúng tôi chống khủng bố (chỉ Assad và các lực lượng ủng hộ chính phủ Syria)"

Chú thích ảnh

Hadi Alabdallah tại Đông Ghouta trước khi anh này cùng các chiến binh đối lập di chuyển về Tây Bắc Syria sau chiến dịch “Thép Damascus”.

Hamas - Từ quan hệ đối đầu trở thành đồng minh với Syria

Chú thích ảnh: Hamas và Hezbollah nồng ấm trở lại

Ngay từ đầu cuộc chiến, trong khi các chính đảng ôn hoà cùng với người tị nạn Palestine đã chiến đấu bên cạnh chính phủ Syria, đặc biệt là Quân đội giải phóng Palestine (PLA) - cánh vũ trang của PLO, PFLP và Fatah al-Intifada.

Nhưng ngược lại, do giai đoạn trước năm 2011, tỉ lệ tài trợ ngầm của Qatar so với Iran và Syria là quá lớn, khiến nhà tài trợ này có những yêu cầu khiến Hamas không thể từ chối.

Giai đoạn từ 2011 tới 2012, chi nhánh của Hamas tại thủ đô Damascus đã bí mật gặp gỡ các nhóm vũ trang đối lập tại khu vực Đông Ghouta và Trại tị nạn người Palestine Yarmouk theo yêu cầu của Qatar.

Một thoả thuận ngầm giữa Hamas và Liên minh đối lập Mặt trận Hồi giáo được hình thành.

Hamas tham gia đào tạo kỹ năng chiến đấu đô thị cho chiến binh của liên minh này, đặc biệt là trong trại tị nạn Yarmouk, thị trấn Harasta và thành phố Douma.

Hamas cũng hướng dẫn phe đối lập biến hai thị trấn Jobar, Ayn Teima thành một “tổ kiến” khổng lồ với hệ thống địa đạo chằng chịt mà cho tới tận đầu năm 2018, kết hợp vừa đánh vừa đàm Quân đội Syria mới có thể dứt điểm được trong chiến dịch “Thép Damascus”.

Cùng với giao tranh giữa quân đội Syria và các chiến binh đối lập leo thang, tình báo Syria cũng đã phát hiện ra thoả thuận này. 

Năm 2012 Chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad yêu cầu Hamas đóng cửa văn phòng tại Damascus, các nhân viên ngoại giao, các nhân viên quân sự của Hamas bị trục xuất khỏi Syria.

Lúc này Hamas hối hận nhưng đã muộn. Iran, Hezbollah và Pakistan đồng loạt cắt quan hệ với Hamas.

Tuy nhiên các chiến binh đối lập người Syria và người tị nạn Palestine trung thành với Hamas không thể hoàn toàn rút khỏi Syria nhanh như vậy.

Trong trại tị nạn Yarmouk, phía nam thủ đô Damascus, lữ đoàn Aknaf Bait al-Maqdis (ABM) do Hamas đào tạo cho tới tháng 12 năm 2012 vẫn kiểm soát gần như toàn bộ trại.

Hành động lập công chuộc tội đầu tiên là Hamas ra lệnh cho ABM cam kết ngưng bắn với các lực lượng trung thành với chính phủ Syria mở đầu cho thời gian 3 năm không có đối đầu.

Trong 4 ngày từ 1 đến 4/4/2015, IS xuất hiện trong trại do các nhóm đối lập ở Đông Ghouta mở đường tới sau khi thống nhất trục xuất IS khỏi khu vực.

Ngày 5/4, 13 bom thùng được quân đội Syria ném vào vị trí IS trong trại nhằm hỗ trợ các nhóm Palestine tiêu diệt IS. Tuy nhiên IS đã thu phục được một số lượng lớn chiến binh người Palestine trong trại và tổ chức tấn công các nhóm Palestine cả đối lập lẫn trung thành với chính phủ.

Tư lệnh của ABM tử trận trong giao tranh với IS. Đây là cái mốc khiến nhóm do Hamas “chỉ tay dắt việc” này tan rã, các chiến binh của nhóm gia nhập các nhóm Palestine khác trung thành với chính phủ Syria và cũng chấm dứt những dính líu cuối cùng của Hamas với cuộc nội chiến tại Syria.

Ngày 6/4 gần 3000 người tị nạn Palestine đã sơ tán khỏi trại, các nhóm Palestine trung thành với chính phủ Syria (PLA,PFLP, Fatah al-Antifada) tổ chức tấn công diệt 36 tên IS, tái kiểm soát 40% trại. Tuy nhiên đến cuối cuộc chiến thì IS phản kích chiếm tới 95% trại.

Ngày 12/4 đến 19/4/2015 Phe đối lập tại Đông Ghouta được quân đội Syria mở đường tiến vào trại tị nạn Yarmouk và tổ chức tấn công IS cùng các lực lượng Palestine, IS hứng chịu thương vong 21 chiến binh. Tuy nhiên IS vẫn tiếp tục kiểm soát 80% trại.

Do mọi nguồn cung cấp cho Hamas ở Gaza giờ đây chỉ còn Qatar và nước này càng ngày càng bị Mỹ và các nước Hồi giáo Sunni khác o ép trong vấn đề tài trợ khủng bố nên Hamas đã bị “khủng hoảng kinh tế” thật sự.

Sự kiện khiến Hamas phải thay đổi quan điểm là những vào tháng 6 năm 2017.

Một cuộc khủng hoảng chính trị của các nước Vùng Vịnh nhằm vào Qatar khiến cho Qatar phải chấp nhận cắt đứt tất cả viện trợ cho Hamas.

Hamas không còn nhà tài trợ nào nữa, nội bộ Hamas phân liệt, và họ phải chọn quy thuận những nhà tài trợ cũ.

Ngày 29/8/2017 Sau 6 năm cắt đứt quan hệ, cùng với những cam kết ủng hộ chính phủ Syria trong cuộc nội chiến tại đây, Hamas đã được khôi phục quan hệ quân sự với Iran.

Cánh vũ trang của Hamas hiện tại được thay thế bởi các nhân vật ủng hộ Iran.

Cuối cùng vào ngày 7/11/2017 Hamas tuyên bố, chúng tôi và Hezbollah cùng chung chiến hào chống Israel, chính thức đánh dấu Hamas, một tổ chức của người Palestine theo hệ phái Sunni, tin vào chủ nghĩa Salafist (đưa luật Hồi giáo Sharia trong quản lý nhân dân) quy thuận liên minh Hồi giáo Shia giữa 4 nước: Iran-Iraq-Syria và 2 nhóm vũ trang Hezbollah (Lebanon) và Houthi (Yemen).

Chú thích ảnh:  Lãnh đạo Hezbollah và Hamas gặp gỡ nhau ở Beirut năm 2017

Lính đánh thuê người Nga và Ukraina tại Syria (13/04/2018)

(Bài đã đăng tại SOHA.VN)

Rusich - Viking và Wagner từ Donbass tới Syria

Kể từ cuộc chiến tranh Bosnia Hezegovina tới nay, trong hàng chục cuộc xung đột trên không gian hậu Xô Viết ở Đông Âu, ở Nga và các nước SNG, các nhóm bán vũ trang người Nga

đa phần là dân tộc chủ nghĩa đã tham chiến bên cạnh các đồng minh “anh em Slav”.

Ngược lại, các nhóm bán vũ trang người Ukraina lại lựa chọn đối nghịch với người Nga, trong chiến tranh Chechnya lần 1, các thành phần cực hữu Ukraina thành lập tiểu đoàn UNA-UNSO (mà nòng cốt của tiểu đoàn này trong cuộc chiến Donbass là các chỉ huy cực hữu của Maidan, của Azov, Aidar hay Cyborg) tham chiến đứng về phía các lực lượng ly khai Chechnya.

Rusich là một từ trong một số ngôn ngữ Slavic có nghĩa là "người Rus" hay “người Nga". Đây là  tên mà nhóm bán vũ trang có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa Nga chuyên thực hiện các nhiệm vụ tấn công và trinh sát (DShRG) lựa chọn, ban đầu là một phần của một đơn vị quân đội ly khai trong vùng Lugansk, do Aleksandr Bednov bí danh là “Batman” đứng đầu.

Bednov đã bị chết trong thời gian lãnh đạo nhóm tham chiến ở Lugansk, những người thân cận với anh này tuyên bố Bednov đã tử thương trong một vụ phục kích của các lực lượng Ukraina.

Một trong những chỉ huy của nó Aleksey Milchakov biệt danh “Fritz” là một công dân Nga sinh ra ở St. Petersburg.

Các đồng nghiệp người Nga của Milchakov miêu tả quãng thời gian trước xung đột tại Donbass bắt đầu, Milchakov là sĩ quan đơn vị lực lượng đặc biệt "Grom" của Cơ quan Kiểm soát Ma túy Liên bang Nga.

Milchakov được cho là một tên “đầu trọc” có khuynh hướng dân tộc chủ nghĩa - tân phát xít ở St. Petersburg từ thủa thiếu thời, khi phục vụ trong “Grom” Milchakov cố gắng che dấu quá khứ bất hảo.

Những sự kiện ở Donbass cùng với việc các nhóm dân tộc chủ nghĩa Nga tham chiến dưới các lá cờ “dân quân” là cơ hội vàng cho Milchakov.

Chú thích ảnh: Nhóm Rusich tham chiến tại Donbass

Sau cái chết của Bednov trong vụ phục kích, Alexey Milchakov, một trong số ít thành viên còn sống sót của đơn vị, thành lập lại DShRG Rusich ở khu vực Donetsk .

Đã có một số cáo buộc vi phạm tội ác chiến tranh được truyền thông đưa ra cho nhóm Rusich và cá nhân Milchakov trong quá trình tham chiến tại Donbass.

Vào ngày 5 tháng 9 năm 2014,  Rusich phục kích một nhóm 40 lính dù Ukraina và nhóm bán vũ trang dân tộc chủ nghĩa Ukraina  -  tiểu đoàn Aidar ở Pryvitne.

Rusich được cho là đã đánh đập đến chết các thương binh của Aidar sống sót sau vụ đấu súng. 

Nhóm này sau đó đã chụp ảnh mình với các mảnh thân thể của đối phương. Milchakov đã bị nhìn thấy cắt tai một trong những nạn nhân.

Các lực lượng ly khai Donbass càng về cuối cuộc xung đột đã thay thế các đơn vị bán vũ trang dân tộc chủ nghĩa bằng các lực lượng quân sự chuyên nghiệp hơn (chú thích: Có thể là các lực lượng đặc biệt Nga). 

Trong cuộc giao tranh tại Debaltsevo, có thể thấy các lực lượng “chuyên nghiệp” hơn đã trực tiếp tham chiến, với lực lượng dân quân bán vũ trang hỗ trợ càn quét sau khi kiểm soát mục tiêu.

Vào năm 2016, Milchakov và các đồng đội Rusich từ Donbass di chuyển tới sống tại Belarus.

Tại đây Rusich đổi tên thành Viking và nhóm này được nhận diện bằng Mặt trời chữ vạn, một biểu tượng ưa thích của các nhóm tân quốc xã.

Cho tới giữa năm 2017 người ta không còn thấy sự hiện diện của nhóm bán vũ trang Rusich - Viking nữa, nhiều câu hỏi được đặt ra là nhóm này đang làm gì sau xung đột tại Donbass.

Vào tháng 10 năm 2017, trong một tấm ảnh của Công ty cung cấp lính đánh thuê Wagner bị rò rỉ.

Milchakov được nhận ra trong bức ảnh cùng những người lính Wagner (Rusich-Viking) khác

nghỉ ngơi ở căn cứ gần nhà máy khí đốt Hayyan ở tỉnh Homs, miền đông Syria.

Chú thích ảnh: Lính đánh thuê Wagner ở tỉnh Homs

Chỉ cách thời điểm bức ảnh được chụp vài tháng, khi trả lời một câu hỏi về công việc hiện tại của mình, Milchakov cho biết anh ta đã tham gia vào việc xây dựng cây cầu Kerch nối nước Nga với Crimea.

Việc Milchakov tham gia Wagner có thể liên hệ được với phát ngôn của Milchakov về việc rút tiểu đoàn chiến binh Rusich ra khỏi Donbass:

“một trong những lý do Rusich rút khỏi Donbass là do nhà cầm quyền DPR (chính quyền ly khai Donbass) yêu cầu ký hợp đồng với "lực lượng vũ trang DPR” mà Rusich không thể chấp nhận các điều khoản.

"Nhóm chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ của mình ... Chúng tôi đang chờ đợi cuộc chiến tiếp theo".

Mối liên hệ giữa các nhóm bán vũ trang người Ukraina ở Donbass và Wagner.

Cơ quan an ninh Ukraina (SBU) đã xác định được ít nhất 40 công dân Ukraina đang chiến đấu trong thành phần công ty lính đánh thuê Wagner tại Syria.

Igor Guskov, chỉ huy trưởng của SBU, nói với phóng viên rằng công ty Wagner có một đơn vị đặc biệt được gọi là Carpathians, có khoảng 100 công dân Ukraina và Nga. Đơn vị này được thành lập vào năm 2015 trong khu vực ly khai Donbass.

 "Họ đã được huấn luyện ban đầu về hoạt động đặc biệt ở Ukraine," ông nói. 

Ông nói thêm rằng sau khi lính đánh thuê tới Syria, người Ukraina đã bị phân tán giữa các đơn vị Wagner khác nhau. 

Guskov cho biết các lính đánh thuê của Wagner là lực lượng phối hợp cùng các nhóm đặc nhiệm Spetnaz Nga trong hai lần tái chiếm thành phố Palmyra tại tỉnh Homs, Syria từ tay IS vào tháng 3 năm 2016 và tháng 3 năm 2017 - các chiến dịch làm họ thiệt hại nặng nề.

Có ít nhất 3 công dân Ukraina đã chết ở Syria vào mùa xuân năm 2016, nhiều người khác có thể đã bị chết trong một cuộc không kích của quân đội Mỹ vào ngày 7 tháng 2 năm 2018 ở tỉnh Deir Ezzor, Syria.

SBU có thông tin rằng một số công dân của Crimea, nằm trong số gần 300 binh lính bị không kích trong khi đang tìm cách chiếm căn cứ gần các giếng dầu ở bờ Đông sông Euphrate của lực lượng chống lại Tổng thống Assad.

Theo thông tin của SBU, ba người Ukraine bị chết ở Syria vào mùa xuân năm 2016 là những người bản xứ Donetsk Eduard Prykhodko từ Horlivka, Oleksandr Konashenkov đến từ Novohradivka, và Oleksandr Kyyashko từ thành phố Donetsk. 

Hai người đầu tiên bị chết gần Palmyra và người thứ ba ở Latakia. 

Cả ba người đều đã từng chiến đấu cho phía dân quân ở Donbass.

Nga là nước đã hỗ trợ quân sự cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong cuộc nội chiến 7 năm đang diễn ra ở đất nước này kể từ cuối tháng 9 năm 2015, đã phủ nhận bất kỳ sự liên quan nào với Wagner. 

Tuy nhiên, nhiều cuộc điều tra cho thấy Wagner được thành lập bởi một cựu nhân viên lực lượng đặc nhiệm Nga Dmitriy Utkin.

Wagner được coi là là một quân đội tư nhân không chính thức để Nga sử dụng trong các nhiệm vụ chiến đấu bí mật và nhạy cảm. 

Kể từ khi thành lập, lực lượng Wagner đã phát triển thành một lữ đoàn bộ binh cơ giới đầy đủ, và nó được sự ủng hộ tài chính rộng rãi ở Kremlin, chẳng hạn như tỷ phú Nga Yevgeniy Prigozhyn, chủ một chuỗi nhà hàng ăn chay có biệt danh là "đầu bếp của Putin".

Có thể thấy rõ, dù những xác nhận của SBU - cơ quan an ninh Ukraina, một nước đang trực tiếp có xung đột với Nga đúng hay sai thì các lực lượng Nga cũng đang có cơ hội lựa chọn một cách tiếp cận an toàn hơn khi tham gia các cuộc xung đột trên thế giới.

Người Nga lựa chọn những cá nhân và nhóm người Nga hoặc ngoại quốc có tư tưởng không hoà bình, có quá khứ “bất hảo” để trở thành các lực lượng xung kích tuyến đầu.

Hiện tượng này không có gì lạ, khi những quân đoàn Lê dương Pháp tham chiến trên khắp thế giới đa phần là tù binh, tội phạm hay những kẻ thích phiêu lưu.

Hay những công ty đánh thuê lớn như Academy của Mỹ đã cung cấp hàng nghìn binh lính tư nhân trong thời gian chiếm đóng tại Iraq là những cựu binh thất nghiệp.

Và hiệu quả lớn nhất cho người Nga là có thể, một phần nào những người “tốt hơn” trong xã hội sẽ không phải hi sinh trên các mặt trận ngoại quốc.

Chú thích ảnh: Tượng người lính Nga được đặt ở Donbass và trụ sở Wagner ở Syria.

Nếu tấn công, Tomahawk của Mỹ sẽ không còn giá trị thực tế tại Syria (12/4/2018)

Bài đã đăng trên SOHA.VN

Tiến trình hoà đàm được Nga bảo trợ đang đi đến những khu vực bị bao vây cuối cùng quanh thủ đô Damascus, Tomahawk của Mỹ nếu tấn công sẽ không còn giá trị thực tế do không còn một lực lượng đối lập nào đủ sức đe doạ lật đổ Chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad.

Tiếp sau Thị trấn Douma, đàm phán thành công cho Thị trấn Dumayr

Cùng với việc hàng ngàn chiến binh Jaysh al-Islam trong thị trấn Douma tại Đông Ghouta cùng gia quyến đang được di chuyển tới Tây Bắc Syria.

Vào ngày 11/4 (đêm ngày 12/4 giờ Việt Nam) Uỷ ban Đàm phán của lực lượng đối lập tại thị trấn al-Dumayr thuộc khu vực Đông Qalamoun thông báo rằng họ đã đạt được thỏa thuận với chính phủ Syria và Nga về tương lai của địa phương, sau cuộc gặp giữa hai bên tại sân bay quân sự al-Dumayr.

Ủy ban đàm phán tuyên bố rằng họ đồng thuận giải giáp các nhóm vũ trang địa phương.

Thỏa thuận cũng bao gồm việc uỷ ban sẽ tiếp nhận nguyện vọng từ các cá nhân chiến binh đối lập sẽ đăng ký muốn rời đi Tây Bắc Syria hay hoà giải và ở lại địa phương.

Được biết, có ít nhất hàng chục chiến binh đối lập thuộc đơn vị đặc nhiệm sẽ gia nhập lực lượng Vệ binh Quốc gia Syria (NDF) ngay sau khi thoả thuận được thực thi.

Tại thị trấn al-Dumayr, có một sự cộng tác ngầm giữa lực lượng đối lập và Iran từ năm 2013, khi khu vực này bị cô lập khỏi các vùng đối lập khác.

Các nhóm vũ trang tại đây dù vẫn mang tên Quân đội Syria tự do (FSA) nhưng lại nhận viện trợ của Iran và chỉ tự quản thị trấn thay vì đối đầu với Quân đội chính phủ Syria.

Trong chiến dịch Thép Damascus vừa qua, hàng trăm nghìn người dân Đông Ghouta ra khỏi hành lang nhân đạo đã được bố trí tạm trú trong các lều trại tại al-Dumayr với sự bảo đảm an ninh của Nga, Iran và các chiến binh đối lập cộng tác tại đây.

Tại khu vực Rif-Dismaq hiện tại chỉ còn 3 khu vực bị bao vây là Trại tị nạn Yarmouk phía nam Damascus, thị trấn al-Dumayr và dải đồi núi Đông Qalamoun.

Vào giữa tuần trước, Uỷ ban hoà giải Nga đã lên kế hoạch kết thúc đàm phán al-Dumayr vào thứ tư này, sau đó sẽ đến thị trấn al-Jayroud tại Đông Qalamoun.

Trong trường hợp al-Jayroud đạt được thoả thuận, các nhóm chiến binh đối lập tại khu vực Đông Qalamoun sẽ bị cắt hoàn toàn hỗ trợ từ dân cư trong khu vực này, tuy nhiên quá trình đàm phán sẽ mất khá nhiều thời gian do ngay trong tháng 3 và đầu tháng 4 lực lượng đối lập tại Đông Qalamoun đã tổ chức một cuộc tấn công nhằm vào vị trí quân đội chính phủ gây thương vong lớn và từ chối bất kỳ giải pháp hoà bình nào.

Sẽ không loại trừ khả năng sẽ có một chiến dịch tại khu vực Đông Qalamoun khi đàm phán thất bại để ép lực lượng đối lập vào bàn đàm phán.

Chú thích ảnh: Bản đồ thực tế tại al-Dumayr và Đông Qalamoun

Những nỗ lực cuối cùng của IS để ngăn cản tiến trình hoà bình tại Nam Damascus

Những tay súng giấu mặt đã cố gắng ám sát người đứng đầu hội đồng đối lập tham gia hoà giải thị trấn Yalda (Phía Đông của trại tị nạn Palestine al-Yarmouk) Sheikh Saleh al-Khatib, trong khi ông này trở lại Yalda qua trạm kiểm soát Babila-Sayidi Miqdad, phía nam thủ đô Damascus.

Các tay súng đã nổ súng vào chiếc xe của Al-Khatib và làm ông này bị thương nhẹ khi trở lại từ một cuộc gặp với chính phủ Syria và Nga.

al- Khatib được chuyển đến bệnh viện al-Mujtahid ở Damascus và sau khi được điều trị đã

trở lại Yalda. 

Các nguồn tin cho biết al-Khatib đang có kế hoạch thiết lập một "lực lượng dân quân" ở khu vực Babila - Yalda - Beit Sahem, tuyển chọn từ các nhóm đối lập ở Đông Yarmouk. 

Thời gian đầu nhóm này sẽ nhận được sự ủng hộ và giám sát bởi người Nga và tham gia vào chiến dịch tiêu diệt IS trong trại Yarmouk trong thành phần của Vệ binh Quốc gia Syria (NDF) gồm đa phần là cựu chiến binh đối lập thề trung thành với chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad.

Cuộc tấn công được cho là do nhóm khủng bố IS trong trại Yarmouk muốn cố gắng ngăn một viễn cảnh bị tiêu diệt của nhóm này.

Dự kiến chiến dịch giải phóng trại tị nạn Yarmouk từ tay IS sẽ bắt đầu sau khi các chiến binh đối lập cộng tác hoặc rời khỏi quảng trường Al-Reija, Yalda, Bebla & Beit Sahem.

Các nhóm Palestine sẽ tham gia vào cuộc giải phóng (PLA, Fatah Intifada...) , với xung kích là lực lượng tiểu đoàn PLA Liwa al-Quds (Lữ đoàn Jerusalem) đi cùng cơ giới sư đoàn 4 Vệ binh cộng hoà Syria với yểm trợ của không quân.

IS trong trại Yarmouk được cho là đã lên 2 phương án. Một là sẽ tử thủ (ước tính có khoảng trên 2000 tên trong trại) và hai là tham gia cùng với các lực lượng đối lập chống chính phủ ở Yalda rời khỏi trại theo hành lang của Quân đội Syria về Tây Bắc Syria.

Tuy nhiên lực lượng đối lập đã từ chối cộng tác với IS.

Theo ước tính trong khu vực trại Yarmouk còn 1500 gia đình người tị nạn Palestine (khoảng 5000 người).

Chú thích ảnh: Kế hoạch tấn công trại Yarmouk sau khi khu vực phía Đông - Yalda tham gia thoả thuận hoà bình.

Có thể thấy rõ, sau khi Đông Qalamoun và trại Yarmouk tham gia vào tiến trình hoà bình do Nga khởi xướng, hoặc một số chiến dịch nhỏ tiêu diệt các thành phần ngoan cố tại hai khu vực bao vây này, sẽ không còn bất kỳ mối đe doạ trực tiếp đến chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad.

Các lực lượng đối lập đủ khả năng tổ chức chiến dịch lớn chống chính phủ tại Tây Bắc Syria sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ trong tương lai, tuy nhiên nước này cùng với Iran và Nga đang quan tâm đến các lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn tại bờ Đông sông Euphrate hơn là lật đổ chính phủ hợp hiến Syria.

Như vậy có thể thấy, một chiến dịch tập kích ồ ạt của Mỹ và các nước đồng minh vào Syria sẽ không đem lại hiệu quả gì cho các lực lượng đối lập ở Syria, có chăng chỉ là làm kéo dài thời gian của các cuộc đàm phán hay các chiến dịch của quân đội chính phủ.

Về lâu dài, tiến trình hoà bình tại Syria với sự bảo trợ của Nga - Iran và Thổ Nhĩ Kỳ là không thể đảo ngược, bất chấp những toan tính của các thế lực can thiệp ra sao.

Đặc nhiệm người Chechnya trong chiến tranh Chechnya, Gruzia, Donbass và nay là Syria (P2-10/4/2018)

(Bài đăng trên SOHA.VN)

Phần 2

Tham chiến tại Donbass dưới hai phiên hiệu mới Vostok và Ossetia

Chú thích ảnh:

Cựu binh Chechnya Vostok và Zapad tham chiến trong lực lượng dân quân Donbass

Những sự kiện Maidan năm 2014 tại Ukraina và một cuộc xung đột (cả Ukraina và Nga đều không công nhận đây là chiến tranh) tại hai tỉnh Donetsk và Lugansk từ năm 2014 tới nay là một cơ hội cho các cựu binh Chechnya dày dạn kinh nghiệm chiến đấu.

Người Chechnya tham chiến cả ở hai phía, phiến quân Ichkeria và một phần của Vostok lưu vong bên ngoài lãnh thổ Nga thì tham gia các lực lượng bán vũ trang ATO chống dân quân.

Trong khi lính đánh thuê - tình nguyện thuộc Vostok và Zapad cũ thì tham gia các đơn vị dân quân dưới sự hậu thuẫn của Tổng thống Chechnya Ramzan Kadyrov.

Tại thủ phủ vùng Donbass, đồng thời là thủ đô của “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” trong thời gian đầu ly khai được bảo vệ bởi một số nhóm vũ trang dấu mặt.

Trên danh nghĩa, các nhóm này thuộc quyền chỉ đạo của Thủ tướng tự xưng Alexandr Borodai.

Trong đó, nổi tiếng nhất là tiểu đoàn tình nguyện Vostok - như những binh sĩ của tiểu đoàn tự nhận là kế tục của tiểu đoàn Vostok Chechnya của GRU.

Chỉ huy tiểu đoàn Vostok là Alexandr Khodakovsky - cựu sỹ quan đặc nhiệm “Alfa” (lực lượng đặc biệt tinh nhuệ của Cơ quan an ninh quốc gia Uckraina SBU). Nhân vật này cũng có chức danh chính thức là người đứng đầu Cơ quan an ninh của “CHND Donetsk”.
Ban đầu, tiểu đoàn Vostok có thành phần là những cựu quân nhân đặc nhiệm “Berkut” của Bộ Nội vụ Ukraina và “Alfa” của SBU - nhóm đã tham gia đàn áp Maidan. 

Về sau, theo các nguồn tin báo chí, tiểu đoàn này được tăng cường bằng chiến binh người Chechnya thuộc tiểu đoàn đặc nhiệm đã xoá phiên hiệu Vostok.

Vostok phụ trách tấn công xung kích các vị trí đối phương Ukraina, với khả năng tác chiến cá nhân vượt trội, họ đã tham gia hàng loạt các chiến dịch diễn ra tại Donbass - Novorussia.

Tuy nhiên do địa hình xung quanh sân bay Donetsk là đất trống, nên cũng như khi tiến sâu vào nội địa Nam Ossetia, các chiến binh Vostok đã bị thiệt hại nặng nề trong trận giao tranh giành quyền kiểm soát sân bay Donetsk, khoảng gần 100 chiến binh Chechnya đã thiệt mạng trong trận đánh này.

Tại Donetsk còn có lực lượng dân quân giấu mặt thứ hai đến từ Chechnya - Ossetia được gọi là tiểu đoàn quân Ossetia và có nhiều khả năng là cựu binh Chechnya gốc Nga của tiểu đoàn Zapad.

Tiểu đoàn này đảm nhiệm việc canh gác những cứ điểm trọng yếu ở ngoại vi thành phố Donetsk.

Các cuộc giao tranh của Tiểu đoàn Ossetia chỉ gói gọn trong việc phòng thủ Donetsk, không như Vostok, tiểu đoàn này gặp ít thương vong hơn.

Đặc điểm để nhận ra các chiến binh Chechnya là ngoài việc tham gia chiến đấu, họ thường che mặt, chỉ tập trung trong cứ điểm, cũng không tổ chức mít tinh biểu tình như các nhóm dân quân địa phương hoặc đến từ nước ngoài khác.

Những giảng viên nghệ thuật tác chiến đặc nhiệm ở Syria, Malhama Tactical và Turan

Sau trận đánh Sân bay Donetsk, tình hình chiến sự ở Donbass - Novorussia hạ nhiệt, hai phía tham chiến đã chấp nhận ngưng bắn và tìm kiếm giải pháp chính trị.

Cùng với việc hàng nghìn chiến binh ngoại quốc tham gia lực lượng dân quân Donbass trở về nhà, thì các cựu chiến binh Chechnya Vostok và Zapad cũng tìm ra một điểm đến mới hứa hẹn, Syria.

Ở Syria, người Chechnya tham gia từ rất sớm của cuộc chiến từ những năm 2011.

Những nhóm phiến quân Ichkeria không thể hoạt động tiếp tục tại Caucasus do Gruzia không còn bảo trợ và hoạt động hiệu quả của lực lượng an ninh Nga và Chechnya đã theo lời kêu gọi và hứa hẹn của al-Qaeda tham gia cuộc chiến tranh Syria.

Đa phần chiến binh Chechnya tham gia các tổ chức khủng bố khét tiếng tại Syria như IS, như Mặt trận al-Nursa của al-Qaeda (hiện đã trở thành Hội đồng giải phóng vùng Sham - HTS).

Cựu chiến binh Vostok và Zapad là những cái gai trong mắt những “đồng hương” Chechnya này vì quá khứ cộng tác với Nga, và họ có ít sự lựa chọn khi ở trong hàng ngũ đối lập tại Syria.

Vostok - Malhama Tactical

Giảng viên Malhama Tactical tại Idlib với Patch của tổ chức khủng bố IS năm 2017

Malhama Tactical là một công ty quân sự tư nhân được thành lập vào năm 2015 và nổi bật do các hoạt động truyền thông vào đầu năm 2017 trong cuộc chiến tranh Syria. 

Công ty này, được thành lập bởi một người Uzbek tên là Abu Rofiq (đã chết

trong một cuộc không kích của Nga vào ngày 7 tháng 2 năm 2017).

nhóm này được các nước hỗ trợ cho lực lượng đối lập thuê chủ yếu là để đào tạo cho Hội đồng giải phóng vùng Sham (HTS) - Nhóm có liên hệ với al-Qaeda.

Nhóm chỉ có khoảng vài chục thành viên đôi khi có tham gia chiến đấu, tuy nhiên nhiệm vụ chủ yếu là đào tạo các chiến binh xung kích nhẹ, chất lượng cao cho các lực lượng đối lập.

Ngoài HTS, Malhama Tactical cũng cộng tác với hai nhóm lớn tại Tây Bắc Syria là Ahrar al-Sham (Mà sau này là Mặt trận Giải phóng Syria - JTS đang đối địch với HTS ở Tây Bắc Syria trong cuộc nội chiến giữa các lực lượng đối lập từ tháng 2 năm 2018 tới nay) và Đảng Hồi giáo Turkistan (TIP) - Tổ chức Khủng bố người Duy Ngô Nhĩ lưu vong.

Malhama Tactical hoạt động trong khu vực Idlib-Aleppo và tham gia vào việc lên kế hoạch giải vây cho khu vực Đông Aleppo bằng cuộc tấn công thành công vào căn cứ pháo binh Ramouseh năm 2016. 

Tại đây, các giải viên Malhama Tactical đi cùng các nhóm học viên thuộc HTS đã tổ chức các mũi tấn công kiểu “đặc nhiệm” vào cụm phòng thủ của Quân đội Syria, gần như toàn bộ binh lính sĩ quan Syria tại đây đã tử trận.

Tuy nhiên do chênh lệch quá lớn về hoả lực, cơ giới và quân số nên đường phá vây này cũng nhanh chóng bị bịt kín và kết thúc bằng việc phe đối lập thua trận trong trận chiến tại Đông Aleppo.

Các chiến binh đối lập do Malhama Tactical đào tạo được ghi nhận là được huấn luyện tốt hơn - hiệu quả tác chiến cao hơn nhiều lần so với các nhóm phiến quân khác ở Syria, mặc dù không thể so sánh với như binh lính đặc nhiệm chính quy các nước lớn do yếu tố trang bị. 

Các chiến binh được đào tạo bài bản về chăm sóc y tế, cho phép giảm thương vong.

Và một điều đáng ngạc nhiên là các “giảng viên” của Malhama Tactical lại có quá khứ là binh lính sĩ quan của tiểu đoàn Vostok Chechnya.

Cùng với việc quân đội Syria giành được liên tiếp thắng lợi trước lực lượng đối lập và việc các nhóm đối lập bất đồng nổ súng vào nhau, đầu năm 2018 Malhama Tactical rút khỏi Syria và không tham gia vào các hoạt động đào tạo lực lượng đối lập tại Tây Bắc Syria nữa.

Zapad - Turan

Chú thích ảnh: Một thành viên Turan tại tỉnh Deir Ezzor năm 2017

Hiện sự chú ý của giới truyền thông phương Tây với các công ty an ninh quân sự - lính đánh thuê của Nga chỉ tập trung vào "Wagner". 

Các hoạt động của Wagner (thành viên đa phần là cựu binh Nga, cựu binh người Nga và Ukraina trong cuộc chiến Ukraina) tại Syria đa phần chỉ tập trung vào việc bảo vệ mục tiêu Quân sự - Chính trị quan trọng, các yếu nhân Syria ở các đô thị lớn như Damascus, Aleppo và Palmyra...

Trong  khi đó, tại những khu vực đang “cài răng lược” như al-Tanf (quân Mỹ và lực lượng đối lập), các mỏ dầu ở bờ Đông sông Euphrate thuộc tỉnh Deir Ezzor (quân Mỹ, người Kurd và người Arab thuộc lực lượng dân chủ Syria - SDF và các nhóm tàn quân IS) có một lực lượng gồm hàng nghìn binh lính được tuyển mộ trên các binh sĩ đã được giải ngũ khỏi Quân đội Syria có tên là “ISIS Hunter” - Thợ săn IS.

Dựa vào các diễn biến hình thành và phát triển của nhóm, có thể thấy rõ từ ban đầu “ISIS Hunter” hình thành và đào tạo từ một nhóm lính đánh thuê - cố vấn ngoại quốc dưới cái tên “Turan”.

Những hình ảnh đầu tiên liên quan tới “Turan” là vào tháng 4 năm 2017 và biến mất kể từ sau khi ISIS Hunter được thành lập vào giữa năm 2017.

Tuy nhiên, trong một thời gian dài không thể điều tra bằng chứng về sự tồn tại của “Turan” ngoài một số hình ảnh phù hiệu nhóm trên người các binh sĩ tham chiến tại tỉnh Deir Ezzor.

Theo phân tích, thành viên của “Turan” đến từ các quốc gia Trung Á và Caucasus thuộc Liên Xô cũ (SNG) đa phần là người Chechnya và người Uzbekistan.

Theo một bài viết của blogger Nga "Russkaya Vesna", đơn vị này sẽ tiến hành "các hoạt động chống lại du kích quân ở các vùng mới tái kiểm soát tại Syria". 

Có nhiều nghi ngờ rằng thành viên “Turan” chính là cựu binh người Chechnya gốc Nga của Zapad.

Những binh lính này sau khi được rút khỏi chiến trường Donbass - Novorussia đã được tái bổ sung theo lệnh của Kadyrov và tham chiến trong thời gian ngắn dưới phiên hiệu “Turan” trước khi trở thành cố vấn cho “ISIS Hunter”.

Có thể nhận ra rằng, trong các cuộc xung đột lớn tính từ đầu thế kỷ 21,  các chiến binh Chechnya nói chung và Vostok - Zapad nói riêng

với bề dày kinh nghiệm chiến đấu đã và đang “chuyển mình” từ người cầm súng trực tiếp

trở thành các “chuyên gia” trong Công ty tư nhân chuyên đào tạo kỹ năng chiến đấu cho các lực lượng tham gia xung đột.

Và ngày nào trên thế giới còn xung đột, các chiến binh Chechnya còn có đất diễn để trở thành một tác nhân kéo dài đau thương và thù hận trên hành tinh này.